Het samengestelde gezin is inmiddels een bekend verschijnsel in onze samenleving. Dat dit bij de afwikkeling van nalatenschappen tot nare verrassingen kan leiden is minder bekend. Om dit inzichtelijk te maken, zal ik hierna een situatie schetsen die vaak voor komt.
Een man met 2 volwassen kinderen uit een eerder huwelijk en een vrouw met 4 volwassen kinderen uit een eerder huwelijk vinden nieuw geluk bij elkaar.
Zij gaan trouwen en vinden dat zij, voor het geval één van hen komt te overlijden, elkaar verzorgd moeten achterlaten.
Er worden dus testamenten opgesteld. Omdat de man en de vrouw (nog) niet zo’n sterke band hebben met de inmiddels volwassen kinderen van de andere partner, benoemen zij – heel eenvoudig gezegd – elkaar en hun EIGEN kinderen tot erfgenaam met de clausule dat de eigen kinderen hun deel pas uitgekeerd krijgen als ook de partner is komen te overlijden.
Het niet uitgekeerde deel van de eigen kinderen (dat juridisch als een schuld van de langstlevende partner aan die kinderen wordt gezien) wordt dan meestal jaarlijks met een vast (enkelvoudig) rentepercentage opgehoogd.
Ook deze rente hoeft dus pas te worden betaald na het overlijden van de langstlevende partner. Met andere woorden: de schuld die de langstlevende partner aan de kinderen van de overleden partner heeft neemt ieder jaar toe.
Bij het overlijden van de langstlevende partner volgen dan de problemen, die er – ter beeldvorming, want er wordt in het voorbeeld geen rekening gehouden met erfbelasting en dergelijke – rekenkundig als volgt zouden kunnen uitzien:
De man overlijdt en zijn nalatenschap is € 300.000,– groot. Erfgenamen zijn de langstlevende echtgenote en zijn eigen 2 kinderen, ieder voor 1/3e deel oftewel ieder voor € 100.000,–.
De langstlevende echtgenote krijgt op grond van het testament de beschikking over de volledige nalatenschap ad € 300.000,– alsmede een schuld aan de kinderen van de man van in totaal € 200.000,–
Gesteld dat de jaarlijkse rente over de schuld aan de kinderen 6% bedraagt, groeit de schuld van de langstlevende echtgenote aan de kinderen van de man jaarlijks met 6% x € 200.000,–, oftewel € 12.000,–.
De langstlevende echtgenote leeft nog 10 jaar en gedurende die jaren heeft zij – omdat zij verder geen eigen vermogen had – ingeteerd op de nalatenschap van haar overleden man. Als zij komt te overlijden is daar nog € 150.000,–van over. Haar eigen 4 kinderen zijn haar erfgenamen.
Zij erven het restant ad € 150.000,– maar worden – als zij niet opletten – ook aansprakelijk voor de volledige voldoening van de schuld die hun moeder had aan de 2 kinderen van de eerder overleden man. Deze schuld is inmiddels aangegroeid tot € 320.000,–.
Kortom: er is een tekort van € 170.000,– in de nalatenschap van de vrouw ontstaan, waar haar eigen 4 kinderen met hun vermogen voor aansprakelijk worden ALS ZIJ DE NALATENSCHAP VAN HUN MOEDER NIET BENEFICIAIR AANVAARDEN OF VERWERPEN.
Helaas komt het in bovenstaand voorbeeld nogal eens voor, dat de 4 kinderen van de vrouw ervan uitgaan dat zij € 150.000,– erven van hun moeder en totaal geen weet/besef hebben van de schuld die hun moeder aan de 2 kinderen van de man had. Los van de vraag of het wel wenselijk is om in testamenten dit soort (potentieel gevaarlijke) regelingen op te nemen, kan al veel leed worden voorkomen indien de langstlevende echtgenote na het overlijden van haar man contact opneemt met een notaris. Deze kan haar (en haar kinderen) dan wijzen op het mogelijk toekomstige probleem. Voorts is het in dit soort (en eigenlijk: alle) gevallen raadzaam om contact op te nemen met een notaris alvorens een nalatenschap klakkeloos te aanvaarden. Want éénmaal aanvaard is er in principe geen weg meer terug.
Meer info? Maak een afspraak met de notaris
